[/u]
XIV əsrdə Fransa ilə İngiltərə araında Yüzillik müharibə adlandırılan müharibə baş verdi (1337-1453). Yüzillik müharibənin başlanmasının əsas səbəbləri: ingilis kralının Fransada itirdikləri mülklərini geri almaq istəyi; Flandriyanı və onun şəhərlərini ələ keçirmək uğrunda başlanan rəqabət; IV Filippin oğlanlarının ölümündən sonra İngiltərə kralının Fransa taxtına olan iddiaları ( İngiltərə kralı IV Filippin uzaq qohumu idi. Filippin oğullarının ölüündən sonra onun kişi nəsli kəsilmişdi. İngiltərə karlı bundan istifadə edərək, varislik yolu ilə Fransa taxt-tacını ələ keçirmək istəyirdi).
Flandriya şəhərləri isə Fransanı yox, İngiltərəni müdafiə edirdilər. Bunun səbəbi onların arasında qədimdən bəri sıx ticarət əlaqələrinin olması idi. Fransa qoşunlarında atlı cəngavər dəstələri üstün idi. Onlar intizamsız şəkildə döyüşür, biri digərindən fərqlənməyə çalışırdı. Piyada qoşunu isə muzdla tutlmuş əsgərlər tşkil edirdi. Daha yaxşı təşkil edilmiş orduya və donanmaya malik olan ingilislər üstünlük qazandılar. İngilislərin piyada qoşunları azad kəndlilərdən ibarət idi. Onlar 600 addım uzağa ata bilən oxlarla silahlanmışdılar. İngilislər Normandiyanı tutdular. 1346-cı ildə Fransnın şimal-şərqində Kresi adlı yerdə baş vermiş döyüşdə franız qoşunları məğlubiyyətə uğradılar. 1356-cı ildə Puatye döyüşü baş verdi. İntizamsız Fransa cəngavərlərinin dağınıq hərəkətləri ordunun məğubiyyətinə səbəb oldu. Kral başda olmaqla, fransız feodalları ingilislərə əsir düşdü.
1360-[u]cı ildə Fransa ilə İngiltərə arasında sülh müqaviləsi bağlandı. Fransa kralı muzdlu tutulmuş hərbi dəstələri artırdı, hərbi donanma yaratmağa başladı. Qərbi Avropada ilk dəfə Yüzillik müharibə dövründə qalaları dağıtmaq üçün istifadə olunan ağır toplar meydana gəldi. Fransızlar yenidən müharibəyə başladılar və böyük uğurlar qazandılar. Lakin az sonra ölkəni yenidən ara müharibəldəri bürüdü. Bundan inglislər istifadə etdilər. 1415-ci ildə Azenkur vuruşmasında fransızlar məğlub oldu və ölkənin şimalı ingilislərin əlinə keçdi. Fransanın ən qüdrətli fedallarından biri olan Burqundiya hersoqunun ingilislərin tərəfinə keçməsi vəziyyəti daha da pisləşdirdi. İngilis qoşunları Parisi tutaraq ölkənin cənubuna doğru irəlilədilər. Orlean mühasirəyə alındı. Fransanın taleyi Orleanda həll olunurdu.
İşğala qarşı partizan müharibəsinə Janna Dark başçılıq edirdi. Janna 1429-cu ildə Orleanı mühasirədən azad etdi. Bu hadisə müharibənin gedişində Fransanın xeyriən dönüş yaratdı. Fransa krallarının tacqoyma mərasmi qədimdən bəri Reyms şəhərində keçirirdi. Fransa şhzadəsi isə hələ rəsmən kral kimi tacqoyma mərasimi keçirməmişdi. Ona görə də Reymsə gedən yol açılmalı idi. Jannanın təkidlə şahzadə Reyms şəhərinə yürüş edərək, tənətənəli şəkildə taxta çıxdı. Feodalların xəyanəti nəticəsində burqundlar Kompeyn meşəsində Jannanı tutub ingilislərə böyük məbləğdə satdılar. O, 1431-ci ilin mayında Ruan şəhərində tonqalda yandırıldı.
1453-cü ildə Fransa ilə İngiltərə arasında sülh bağlandı və Yüzillik müharibə başa çatdı. Fransız torpaqlarından təkcə Kale limanı ingililsrəin əlində qaldı. Xalqın qəhrəmanlığı sayəsində Fransa yadelli əsarəti altına düşməkdən xilas edildi.
Rəylərin sayı:.