B i z a n s m ə d ə n i y y ə t i
Erkən orta əsrlərdə Bizans mədəniyyəti Qərbi Avropadan fərqli olaraq tənəzzülə uğramamışdır. Bizans mədəniyyətinin özünəməxsusluğu ellinizm və Roma ənənələrinn təkcə yunan mədəniyyəti ilə qovuşmaması, və həmdə imperiyada yaşayan digər xalqlar- misirlilər, suriyalılar, Kiçik Asiya xalqlarının mədəniyyəti ilə birləşməsi idi. Bu mədəniyyətə ərəblər də təsir edib.
Qərbi Avropadan fərqli olaraq, Bizans şəhərləri yalnız sənət və ticarət
mərkəzləri deyil, həm də mədəniyyət ocaqları idi.
VII-VIII əsrlərdə ərəb işğalları nəticəsində Bizansın ərazisi kiçildi və indii onun tərkibində Balkan yar-sı və Kiçik Asiya qaldı. Elə bu vaxtdan etibarən imperiyanın dövlət dili yunan dili oldu.
Bizansda savadlı adamların sayı Qərbi Avropadan çox idi (burada hətta kəndlilər və sənətkarlar arasında da savadlı vardı).
Erkən orta əsrlərdə Bizansda Afina , İskəndəriyyə, Beyrut, Qəzzə antik təhsil mərkəzləri vardı. Lakin xristian kilsəsinin antik təhsilə hücumu nəticəsində bunların bəziləri dağıldı.Sonralar Konstantinopol təhsil mərkəzi oldu. Burada IX əsrdə ali məktəb açıldı (məhşur müəllim Lev Matematik onun rəhbəri idi). 1045-ci ildə Konstantinopolda universitet açıldı. Şəhərdə ali tibb məktəbi də vardı (məhşur həkim Nikita cərrahiyyənin əsaslarını qoymuşdu).
VII əsrdə Bizansda «yunan odu» ixtira edildi. Bizanslıların bir çox quru və dəniz döyüşlərində qalib gəlməsinin səbəbi «yunan odu»ndan istifadə etmələri idi.
Bizansda coğrafiyaşünaslar xəritə və şəhərlərin sxemini çəkə bilirdilər (bu Qərbi Avropada görünməmiş iş idi). Bizans mədəniyyətinə antik mədəniyyətinin təsiri vardı (təhsilə, memarlığa,rəssamlığa) .
X əsrdə kənd təsərrüfatı ensiklopediyası yaradılmışdı.
Bizans memarlığının ən tanınmış abidəsi imperator Yustinianın əmri ilə Konstantinopolda tikilmiş Müqəddəs Sofiya məbədi idi. Məbəd 532-537-ci illərdə tikilmişdir. Tikintinin baş memarları Kiçik Asiyadan olan Antemiy və İsidor olmuşdu. Tikintiyə 10 minə adam cəlb edilmişdir.
Bizanslılar incəsənətdə istifadə edirdilər :
- mozaika (müxtəlif rəngli xırda daşlar və şəffav olmayan
şüşə qırıntılarından-smaltadan ibarət idi)
ikona (taxta lövhələr üzərində yumurta sarısı ilə «m2qəddəslərin» təsvirləri)
Orta əsrlərin başlanğıcında Bizans Avropanın ən mədəni ölkəsi idi.
Bizans mədəniyyətini təsiri ilə slavyan ölkələri – Bolqar, Serbiya və Kiyev dövlətləri xristian dinini qəbul etmişlər. Kiyev dövlətində ilk daş məbədi bizanslılar tikmişlər.
Rəylərin sayı:.