XIV əsrin ortalarında Çexiya kralı I Karl (1346-1378) Müqəddəs Roma imperatoru seçildi. Çexiya onun zamanında imperiyanın tərkibində qüdrətli dövlətə çevrildi. I Karl imperator olduğu müddətdə Çexiya öz təsərrüfat yüksəlişi dövrünü keçirirdi. Çoxlu torpaq sahələri əkilir, bol məhsul götürülürdü. Dağlardan qalay və dəmir çıxarılması artırılmışdı. O zaman Avropada gümüşdən pul kəsildiyində görə Çexiyada gümüş çıxarılması da sürətlənmişdi. Ölkə gümüş çıxarılmasına görə Avropada birinci yerə çıxmışdı. Mahud toxunması, şüşə qablar istehsalı Çexiyada yayılmış sənət sahələrindən idi. Çexiya karvan yollarının qovşağında yerləşirdi. Ona görə də Praqada ildə iki dəfə yarmarka keçirilirdi. Bu yarmarkalara Almaniya, Polşa və İtaliyadan tacirlər gəlirdi. Praqa şəhəri I Karlın zamanında Müqəddəs Roma imperiyasının paytaxtı oldu. Şəhərdə böyük tkinti işləri aparılırdı. I Karl tərəfindən məşhur Karl körpüsü salınmışdı. Müqəddəs Vita kilsəsinin əsası qoyulmuşdu. (bu kilsə 600 ilə titkilib başa çatdırılmışdır) Paraqa Avropanın ən gözəl şəhərlərindən biri hesab olunurdu. Praqa universiteti də bu zaman açılmışdı.
Çexiyada katolik zülmü və alman ağalığı. Yan Qus. Çexiyada ən böyük torpaq sahibi katolik kilsəsi idi. Ölkədə becərilən məhsuldar torpaqların üçdə biri katolik kilsəsinin əlində idi. Kilsə xalqdan topladığı sərvətin çox hissəsini Roma papasına göndərirdi. Xalqın vəziyyəti pisləşdikcə, kilsəyə qarşı narazılq artırdı. Katolik kilsəsindən təkcə yoxsullar, feodallar və cəngavərlər narazı idilər. Varlı şəhrlilər, şəhər yoxsulları, kəndlilər və kilsəyə vergi vermək istəmirdilər. Çexiyanın sərvətini alman feodalları da soyub talaayırdılar. Almanlar Çexiyada ticarəti və dövəlt vəzifələrini öz əllərinə keçirmişdilər. Onlar yerli əhalini sıxışdırırdılar. Cəngavərlərin vəziyyəti daha ağır idi, Alman feodalları onların torpaqlarını əllərindən almışdılar. Onlar da xaricə getməyə, yaxud quldurluq etməyə məcbur olurdular. Almanlar kilsədə, bazarlarda, şəhər idarəçiliyində, hətta Praqa universitetində də ağalıq edirdilər.
XV əsrin əvvəllərində Praqa universtietinin professoru Yan Qus şəhərdəki kilsələrdən birinin qarşısında çıxış edərək, kilsəni və ruhaniləri kəskin tənqid etdi. Qus həm də katolik kilsəsisnin ixtiyarında olan torpaqların onun əlindən alınmasını, ruhanilərin var-dövlətlərindən əl çəkmələrini, kilsəinin Roma papasına deyil, çex kralına tabe olmasını tələb edirdi. O, çex xalqını Roma papasına və almanlara qarşı mübarizəyə çağırırdı. Yan Qus feodalizm əleyhinə çıxmırdı. Yan Qusu Almaniyanın Konstansa şəhərində keçirilən kilsə məclisinə çağırdılar. İmperator Yan Qusa toxunulmazlıq fərmanı verməklə təhlüukəsizliyini təmin edəcəyini bildirsə də, vəində əməl etmədi. mühakimə etdilər. Qusdan tələb etdilər ki, öz ideyalarından əl çəksin. O, öz ideyalarından əl çəkməkdənsə ölümü üstün tutdu.
Yan Qusu 1415-ci il iyulun 6-da tonqalda yanlırdılar. Onun edamı xalqın qəzəbini daha da alovlandırdı. Yan Qusun ardıcılları özlərini qusçular adlandırdılar.
Qusçu müharibələri. 1419-cu ildə Praqada şəhər yoxsullarıının üsyanı başlandı. Onlar şəhərin idarçəliyini ələ keçirdilər. Almanları şəhərlərdən, ruhaniləri klisə və monastırlardan qovdular. Xalq hərəkatından istifadə edən panlar və cəngavərlər kilsə, monastr və alman feodallarının torpaqlarını əllərinə keçirdilər. Üsyançılarnı toplşadığı yer Tabor dağı idi. Onlar burada şəhər saldılar və özlərini taborçular adlandırdılar. Taborçuların əsas qüvvəsini kəndilər, xırda sənətkarlar, bəzi yoxsullaşmış cəngavərlər və şəhər yoxsulları təşkil edirdilər. Onların əsas məqsədi feodal mükəlləfiyyələri və vergilərini ləğv etmək, feodalların torpaqlarını ələ keirmək idi. Taborçsular həm də yadelli işğalçılara və katoik kilsəsinin zülmünə qarşı mübarizə aparırdılar.
Qusçuların digər qrupunu mötədillər təşkil edirdilər. Varlı ustalar, tacirlər və iri feodallar bu qrupa daxil idilər. Mötədillər taborçular kimi qətiyyətli deyildilər. Onlar ancaq yadelli işğalına son qoymağa, katolik kilsəsinin qüdrətini sarsıtmağa çalışırdılar. Roma papası qusçulara qaşı səlib yürüşü elan etdi. Çexiyaya göndəriləcək orduya Almaniya imperatoru başçılıq edirdi. Səlibçilər Praqa üzərinə 5 dəfə yürüş təşkil etsələr də, hər dəfə məğlub oldular. Taborçular ilk dəfə olaraq səhra toplarından böyük məharətlə istifadə etməyə başladılar. Atlı cəngavər qoşunlarını qabağını saxlamaq üçün taborçular dərhal kəndli arabalarını bir-birinə bağlayıb istehkam düzəldirdilər.
Xalq qoşununa görkəmli sərkərdə Yan Jijka başçılıq edirdi. O, döyüşlərin birində yaralanaraq, gözlərini itirdiyi üçün düşmənləri onu «müdhiş kor» adlandırırdılar. Taborçuların üsyanı genişlənirdi. Bu üsyan həm də feodal qaydalarına qarşı çevrildiyinə görə mötədilləri narahat edirdi. Mötədillər üsyanın gedişi dövründə öz istədiklərinə nail olaraq kilsə və monastır torpaqlarını ələ keçirmişdilər. Çex tacirləri ticarəti öz əllərinə almışdılar. Şəhər varlıları şəhər idarəçiliyindən almanları qovmuşdular. Səlib yürüşlərində uduzan papa və imperator xalqın azadlıq mübarizəsini çexlərin öz əli ilə boğmağı qərara aldı. Çex feodal və cəngavərlərinə vəd etdilər ki, üsyan yatırılarsa, onların tutduqları torpaqlara toxunmayacaqlar. Panlar və cəngavərlər taborçular üzərinə yürüş etdilər. 1434-cü ildə Lipani döyüşündə taborçular yaxşı silahlanmış mötədillərin hücumunun qarşısını ala bilmədilər, məğlub oldular.
Taborçuların mübarizəsi kəndli müharibəsi idi. Fransa və İngiltərədəki kəndli üsyanlarından daha yaxşı təşkil olunmuş, bütün ölkəni bürümüş və daha uzun sürmüşdü. Qusçu müharibələrinin nəticələri: katolik kilsəsinə güclü zərbə vurdu; yadellilər Çexiyadan qovuldular, onların zorakılığı sarsıldı; çex dili alman dilini sıxışdırdı, müəssisələrdə çex dilində danışır, məhkəmələr bu dildə aparılırdı; Qusçu ideyaları digər Avropa xalqlarının da katolik kilsəsinə və feodallara qarşı mübarizəsinin yüksəlməsinə kömək etdi.
Rəylərin sayı:.