Deulino |
1618 |
Rusiya- Reç-Pospolita |
Bu saziş 14,5 il müddətinə imzalanmışdı.Sazişə görə Smolensk və Çerniqov torpaqları Reç –Pospolitaya çatdı. |
«Sülh, dostluq və ticarət müqaviləsi» (Kapitulyasiya) |
1535 |
Fransa-Osmanlı |
Avstriya ilə mübarizədə mənafe ümumiliyi olan sultan ilə fransız kralı I Fransisko arasında süoh ,dostluq və ticarət müqaviləsi bağlandı.Bu müqavilə tarixə «Kapitulyasiya» adı altında daxil olmuşdur. |
Buxarest sülhü |
1812 |
Türkiyə-Rusiya |
Sülhün şərtlərinə görə :
|
Ədirnə sülhü |
1829 |
Türkiyə-Rusiya |
Sülhün şərtlərinə görə: 1.Yunanıstan müstəqillik əldə etdi 2.Duna mənsəbindəki adalar Rusiyanın əlinə keçdi 3.Valaxziya, Moldaviya və Serbiyaya daxili muxtariyyət verildi 4.Şərqi Anadoluda bəzi qalalar Rusiyaya çatdı 5.Rus ticarət gəmilər nin boğazlardan sərbəst keçmələri təmin olundu 6.Rusiya türkllərdən Ahalsıx paşalığının bir hissəsini qoparmağa nail oldu 7.Osmanlı dövləti bütün Cənubi Qafqazın Rusiya tərəfindən işğal edilməsini tanımağa məcbur oldu müqaviləyə əsasən Osmanlı dövləti Razisindən Cənubi Qafqaza, eləcə də Şimali Azərbaycana 84 min nəfərdən çox erməni köçürmək nəzərdə tutulmuşdu.Ədirnə müqaviləsi osmanlıların Kiçik Qaynarca müqaviləsindən sonra imzaladıqları ən ağır müqavilə idi. |
|
1707 |
Şotlandiya-İngiltərə |
Parlamentin təsdiq etdiyi bu uniyadan sonra dövlət Böyük Britaniya adlanmağa başladı.Şotlandiya parlamenti buraxıldı |
Andrusovo barışığı |
1667 |
Rusiya-Polşa |
Rusiya Ukraynanın qərb və digər ərazilərini də ələ keçirmək üçün 1654-cü ildə Polşa ilə müharibəyə başladı.1654-1667-ci il müharibəsi Andrusovo müqaviləsinin imzalanması ilə nəticələndi.Kiyevlə birlikdə Solsahil Ukraynası, Habelə,belorusiyanın bir hissəsi Rusiyanın əlinə keçdi.XVIII əsrin sonlarında Sağsahil Ukraynası,habelə belorusiyanın bir hissəsi Rusiyanın əlinə keçdi.Beləliklə, Ukrayna və Belorusiyanın Rusiya tərəfindən işğalı başa çatdırılmış oldu. |
|
1658 |
Rusiya-İsveç |
1656-1658-ci illər müharibəsinəticəsində ruslar Baltikyanı ərazilərdə bir sıra qalaları ələ keçirdilər.Bu əraziləri qaytarmamaq şərtilə ruslar barışıq imzaladılar.Ancaq ruslar Baltik dənizinə çıxış əldə edə bilmədilər |
Baxçasaray sülhü |
1681 |
Rusiya-Türkiyə |
20 il müddətinə imzalanmış bu sülh müqaviləsinə görə Türkiyə, Kiyev də daxil olmaqla, Solsahil Ukraynasının Rusiya tərəfinqdən işğalını qəbul etdi |
«Əbədi sülh» |
|
|
|
Prut sülhü |
1711 |
Rusiya-Türkiyə |
Moldaviya və Valaxiyaya türklərdən əvvəl daxil olmağa can atan ,eləcə də Dunay çayındakı keçidləri tutmaq niyyətində olan I Pyotrun qoşunları Prut çayı sahilində mühasirəyə düşdü.Rüsvayçılıqdan xilas olmaq üçün I pyotr sülh bağlamağa çalışırdı.Türkiyə baş komandanı rus ordusunun ağır vəziyyətdə olduğunu bilmirrdi və buna görə də sülh bağlamağa razı oldu.Rusiya tərəfdən bu sülhü rus səfiri Şafirov imzaladı.Müqaviləyə görə Azov qalası Türkiyəyə qaytarıldı.Rusiya Polşanın daxili işlərinə qarışmamağa söz verdi |
Nişdadt sülhü |
1721 |
Rusiya-İsveç |
Rusiyanın Baltik dənizinə çıxmaq uğrunda 1700-1721-ci illərdə isveçlə arardığı Şimal müharibəsi Nişdadt sülhü ilə başa çatdı.Müqaviləyə görə Baltik dənizinin sahilboyu bir sıra əraziləri Rusiyaya qatıldı.Nişdadt sülhü bağlandıqdan sonra Senat I Pyotra imperator titulu verdi, Rusiya imperiyası adlanmağa başladı. |
Kiçik Qaynarca |
1774 |
Rusiya-Türkiyə |
1768-1774-cü illər rus-türk müharibəsi nəticəsində imzalanmış bu sülh müqaviləsinə əsasən: 1.Krım,Kuban və Bucaq tatarları Türkiyənin tabeliyindən çıxdılar 2.Krımda Kerç və Yeniqala, Qara dəniz sahilində Kinburn Rusiyaya keçdi 3.Rus gəmilərinə Qara dənizdə ilk dəfə olaraq üzmək ixtiyarı verildi 4.Rusiya Azovu möhkəmləndirmək hüququ aldı 5.Türkiyə Rus ticarət gəmilərinə Bosfor və Dardanel boğazlarından sərbəst keçmək hüququ verdi və 4,5 milyon manat təzminat ödədi 6.Rusiya Valaxiyanı və Moldaviyanı öz himayəsinə aldı və Türkiyə bu knyazlıqların idarə olunması «kondisiyalarına» çmçl etməli idi. |
Polşanın birinci bölüşdürülməsi |
1772 |
Rusiya,Avstriya,Prussiya |
Bu bölüşdürməyə görə Avstriyaya Qərbi Ukrayna (Qalitsiya), Prussiyaya Polşanın Baltik dənizi sahilləri, Rusiyaya Polotsk, Vitebsk və Minsk şəhərləri ilə birlikdə Belorusiyanın şərq hissəsi verildi. |
Yassı sülhü |
1791 |
Rusiya-Türkiyə |
1787-1791-ci illər Rusiya-Türkiyə müharibəsi nəticəsində imzalanmış bu sülh müqaviləsinə görə: 1.Cənubi Buq ilə Dnestr arasındakı torpaqlar , Oçakov daxil olmaqla ,Rusiyanın əlinə keçdi 2.Dnestr Rusiya ilə Türkiyə arasında sərhəd oldu 3.Dnestrin mənsəbindən tutmuş Krımadək bütün Qara dəniz sahilləri Rusiyanın tərkibinə qatıldı 4.Türkiyə Krım barəsindəki iddialarından əl çəkdi və onun Rusiya imperiyasına mənsub olmasını təsdiq etdi.Rusiya Qara dənizdə qəti olaraq möhkəmləndi |
Polşanın ikinci bölüşdürülməsi |
1793 |
Prussiya və Rusiya |
Prussiya – Qdansk,Torn və Poznan şəhərləri də daxil olmaqla qədim Polşa torpaqlarına yiyələndi Rusiya- Minsk ilə birlikdə Belorusiya torpaqlarının bir hissəsi və Sağsahil Ukraynasına yiyələndi |
Polşanın üçüncü bölüşdürülməsi |
1795 |
Avstriya,Prussiya,Rusiya |
Rusiyaya-Belorusiyanın qərb hissəsi, Litva və Kurlandiya Prussiyaya-Varşava ilə birlikdə Polşanın şimal-qərb hissəsində olan polyak torpaqları Avstriyaya-Krakovla birlikdə Polşanın cənub-qərb hissəsi verildi |
Versal sülhü |
1783 |
ABŞ |
1775-1783-cü illərdə ABŞ-ın İngiltərəyə qarşı apardığı istiqlaliyyət müharibəsinin nəticəsində bu sülh imzalandı.İngiltərə ABŞ-ın müstəqilliyini tanıdı.Alleqan dağlarından Missisipi çayına qədər olan ərazi ABŞ-ın sərhədlərinə daxil edildi.İngiltərənin müstəmləkə hökmranlığına son qoyulması və istiqlaliyyət əldə edilməsi nəticəsində ABŞ-da monarxiya devrildi və respublika quruldu |
|
1740 |
Türkiyə-Fransa |
Müqaviləyə əsasən fransız təbəələrinə müəyyən imtiyazlar-kapitulyasiya hüququ verilirdi.Osmanlı imperiyasında ticarət edən fransız tacirləri üçün 10%-li gömrük rüsumu müəyyənləşdirildi.Əvvəllər belə hüquq yalnız müqaviləni bağlamış sultanın hakimiyyəti dövrü üçün verilirdisə indi bu hüquq qeyri-müəyyən müddətə verilmişdi.Sonralar İngiltərə,Hollandiya və digər ölkələrin tacirləri də belə hüquqlar aldılar |
Karlovitsa sülhü |
1699 |
Türkiyə-Avstriya, Venesiya,Polşa |
Osmanlı hökuməti Avstriya,Venesiya və Polşa ilə ayrı-ayrılıqda 25 il müddətinə müqavilələr imzalandı.Rusiya ilə də 3 il müddətinə saziş imzalandı: 1.Avstriya ilə bağlanmış müqaviləyə əsasən bütün Macarıstan,Habelə Xorvatiyanın bir hissəsi Avsiriyaya keçdi. Polşa ilə bağlanmış müqaviləyə görə Podolya əyaləti və Ukrayna Polşaya verildi, bəzi qalalar isə osmanlılara geri qaytarıldı.Polyakların Krım xanlarına ödədikləri illik xərac ləğv olundu. Venesiya ilə bağlanan müqaviləyə görə Moreya yarımadası və Dalmasiya sahilləri Venesiyaya keçdi. Karlovitsa müqavilələri ilə Osmanlı imperiyası ilk dəfə olaraq xeyli ərazilər itirdi. |
Pojarevatsk müqaviləsi |
1718 |
Türkiyə-Avstriya |
İngiltərə və Fransanın vasitəçiliyi ilə imzalanmış bu sülh müqaviləsinə görə Serbiyanın və Bosniyanın şimal hissəsi Avstriyaya verildi.Moreya Osmanlı dövlətində qaldı |
Belqrad müqaviləsi |
1739 |
Osmanlı-Avstriya |
Avstriya Belqrad şəhərini və Bosniyanın şimal hissəsini geri qaytarmağa məcbur oldu |
Belqrad müqaviləsi |
1739 |
Rusiya-Osmanlı |
Müqaviləyə görə: 1.Təkcə Azov qalası Rusiyada qaldı 2.Rusiyanın ticarət gəmiləri Azov və Qara dənizdə üzə bilməzdi 3.Türkiyə ilə ticarət əlaqələri saxlamaq üçün Türkiyə gəmilərindən istifadə olunmalı idi 4.Rusiya İstambulda səfirlik açmaq hüququ qazandı |
|
1699,1700 |
Rusiya-Türkiyə |
Bağlanmış müqavilələr n şərtlərinə görə Osmanlı dövləti Ukraynaya olan iddiasından əl çəkdi,Rusiya isə Azov qalasına sahib oldu.Bununla da Krım xanlığının siyasi mövqeyi zəiflədi |
Manqalor sülhü |
1784 |
Maysor(Hindistan)-İngilis |
Maysor hakimi Heydərəlini əvəz edən oğlu Tipu-Sultan sülh danışıqlarına girməyə məcbur oldu və müharibəyə qədərki vəziyyəti saxlamaq şərtilə sülh imzalandı |
|
1792 |
İngilis-Maysor |
Müqaviləyə görə Maysor öz ərazisinin yarısını itirdi.Həmin itirilmiş ərazilərdən Ost-Hind şirkətinin müttəfiqlər nə də pay düşdü.Əlavə olaraq Maysor 33 milyon rupi məbləğində təzminat ödəməyə məcbur oldu, ancaq istiqlaliyyətini bu dəfə də qoruyub saxlaya bildi |
|
1800 |
Fransız-ingilis |
Suriyaya uğursuz yürüşdən sonra Misirə qayıtmağa məcbur olmuş Napoleon komandanlığı general Kleberə tapşıraraq gizli surətdə Fransaya qayıtdı.Misirdəki perspektivsiz olduğunu görən Kleber türklərə və ingilislərlə danışığa başladı.Razılığa görə Fransa ordusu Misirdən çıxialı, ingilislər isə öz gəmilərində onların fransaya aparılmasına kömək etməli idilər |
Kontinental mühasirə haqqında dekret |
1806 |
|
Bu dekreti Napoleon Berlində imzaladı.Dekretə görə Fransa imperiyasına və ondan asılı olan ölkəoərə İngiltərə ilə ticarət etmək qadağan edilirdi.Kontinental mühasirə ilə Fransa İngiltərənin iqtisadi gücünü sarsıtmaq niyyətində idi |
Tilzit sülhü |
1807 |
Rusiya-Fransa |
Müqaviləyə görə Rusiya Napoleon tərəfindən Avropada həyata keçirilmiş dəyişiklikləri tanımağa və Kontinental mühasirəyə qoşulmağa məcbur oldu.Eyni zamanda Tilzitdə Fransa-Prussiya sülh müqaviləsi də imzalandı.Sileziyadan başqa bütün Polşa torpaqları Prussiyadan alındı və Fransadan vassal asılılığında olan Varşava hersoqluğu yaradıldı. |
Vyana konqresinin qərarları |
1814-1815 |
İngiltərə,Rusiya,Avstriya,Prussiya |
Rusiya- Varşava daxil olmaqla Polşanın bir hissəsini və Finlandiyanı öz tərkibinə qatdı Avstriya-Venesiya və Lombardiyada öz hakimiyyətini bərpa etdi.İtaliyanın şimalında avstriyalılar ağalıq etməyə başladılar Roma vilayəti üzərində Papanın hakimiyyəti bərpa edildi Alman dövlətlərindən Almaniya ittifaqı yaradıldı.Əvvəllər İsveçə məxsus olan Vestfaliya,Reyn vilayəti və Pomeraniya Prussiyaya birləşdirildi. İngiltərə-Avropada öz hegemonluğunu bərpa etdi,Hollandiyanın keçmiş müstəmləkəsini,Kap torpağını və Seylon adasını ,eləcə də Aralıq dənizində strateji əhəmiyyəti olan Maltanı ələ keçirdi |
Kent müqaviləsi |
1814 |
İngiltərə-ABŞ |
1812-1814-cü illər müharibəsinin nəticəsində imzalanmış bu müqaviləyə görə İngiltərə ABŞ-a öz müstəmləkəsi kimi baxmaq iddiasından əl çəkdi.
|
|
1800 |
Rusiya-Türkiyə |
Bu dövlətlər arasında Fransaya qarşı ittifaq müqaviləsi imzalandı |
|
1805 |
Rusiya-Türkiyə |
Müqaviləyə görə rus hərbi gəmilərinin Bosfor və Dardanel boğazlarından keçmək hüququ təsdiq edilirdi |
Kütahya müqaviləsi |
1833 |
Osmanlı-Misir canişini Məhəmmədəli |
Misir,Suriya,Livan,Fələstin və Kilikiya Məhəmmədəlinin hakimiyyəti altına keçdi.Daha rus qoşunlarının Türkiyədə saxlanmasına ehtiyac qalmadı |
Ünkər-İskələsi |
|
Rusiya-Türkiyə |
1.Rus qoşunları Türkiyədən çıxarıldı 2.Hər iki tərəf razılaşdırılmış siyasət yeritməyi, «Tərflərin əminamanlıq və təhzlükəsizliyini təmin etməyə ehtiyac olduqda bir-birinə kömək etməyi» öhdələrinə götürürdü 3.Rusiya Türkiyəyə həm xarici ,həm də daxili düşmənlərə qarşı mübarizədə silahlı yardım göstərməyi öhdəsinə alırdı 4.Müqavilənin gizli maddəsi Türkiyəni Rusiyaya yardım göstərmək öhdəçiliyindən azad edirdi,lakin bunun müqabilində Rusiyanın tələbi ilə Türkiyə xarici hərbi gəmilərin Dardanel boğazhından keçməsinə yol verməməli idi |
London sazişi |
1840 |
Türkiyə-İngiltərə,Rusiya,Avstriya,Prussiya |
1.Saziş «Osmanlı iperiyasının bütövlüyü və istiqlaliyyətini təmin etməyə nəzarət» pərdəsi altında həmin dövlətlərin Tü3rkiyə üzərində qəyyumluğunu təsbit edirdi 2.Bütün dövlətlərin hərb gəmilərinin Bosfor və Dardjanelə gəlməsi qadağan edilirdi 3.Əgər Məhəmmədəliyə verilən tələblər rədd edilərdisə,onda saziş bağlamış dövlətlər silaha əl atacaqlarını öhdələrinə götürdülər
|
London sazişi |
1841 |
Türkiyə -İngiltərə Rusiya,Avstriya,Prussiya,Fransa |
1.Bütün dövlətlərin gəmilərinin boğazlardan keçməsi qadağan edildi.Bununla da Rusiyanın Qara dəniz donanmasının buradan çıxmaq imkanı məhdudlaşdırıldı 2.Keçmişdə olduğu kimi, boğazlar rejimi sazişlərlə deyil,beynəlxalq sazişlə müəyyən edilirdi. Saziş əslində,boğazları Türkiyənin səlahiyyətindən çıxardı |
Fingenşteyn sazişi |
1807 |
Fransa-İran |
Müqaviləyə görə Fransa İrana fəal hərbi yardım göstərməyə başladı.(Fransa və Rusiya arasında bağlanmış Tilzit sülhündən sonra Fransa İrana kömək etməkdən imtina etdi) |
Tehran müqaviləsi |
1814 |
İngiltərə-İran |
Bu müqavilədən sonra İngiltərənin İranda mövqeyi xeyli möhkəmləndi.Bu müqavilə hər şeydən əvvəl İranı Rusiyaya qarşı müharibəyə təhrik etmək məqsədi güdürdü. |
|
1841 |
İngiltərə-İran |
Bu ticarət müqaviləsinə görə: 1.İngilislər İranda toxunulmazlıq hüququ aldılar 2.Daxili gömrük haqqı verməkdən azad edildilər 3.İngilis mallarından alınan gömrük haqqı həmin malların dəyərinin 5%-indən çox olmamalı idi
|
Nankin müqaviləsi |
1842 |
İngiltərə-Çin |
Çinin xarici ölkələrlə bağladığı bu ilk qeyri-bərabər müqaviləyə görə: 1.İngiltərə Çinin beş şəhərində,o cümlədən Şanxayda konsulluqlar açmaq və ticarət etmək hüququ qazandı,beləliklə «açıq qapılar» adlı sistemin əsası qoyulmuş oldu 2.Xarici tacirlər Çində qeyri-məhdud miqyasda ticarət etmək,istədikləri yerdə məskən salmaq,qoşun saxlamaq hüququ əldə etdilər 3.Honkonq adası İngiltərənin əlinə keçdi 4.Çin 21 milyon yuan təzminat ödəməli idi 5.Çinə gətirilən ingilis mallarından alınan gömrük rüsumu 5%-dən çox olmamalı idi 6.Çinin «Qunxan» ticarət şirkəti ləğv edilirdi |
|
1843 |
İngiltərə-Çin |
Müqaviləyə görə: 1.Çində işləyən ingilis vətəndaşlarına eksterritorallıq(toxunulmazlıq) hüququ verildi 2.Əcnəbilər üçün açıq elan olunmuş limanlarda Çin hakimiyyət orqanlarının nəzarəti qadağan edilmiş yaşayış məntəqələrinin salınması məsələsi qoyuldu 3.Əgər Çin gələcəkdə hər hansı bir xarici dövlətə müəyyən imtiyazlar verərsə,onda onlar avtomatik olaraq İngiltərəyə də şamil edilməli idi |
|
1860 |
Sardiniya krallığı-Avstriya |
Müqaviləyə görə: Lombardiya Avstriya ağalığından azad edildi |
|
1866 |
Avstriya-Prussiya |
Sülh danışıqlarına görə: 1.Avstriyanın məğlubiyyəti təsdiq edildi 2.Avstriya Venesiyanı İtaliyaya qaytarmalı oldu |
«Üçlər ittifaqı» |
1879,1882 |
Almaniya-Avstriya-İtaliya |
Bu ittifaq Rusiya və onun müttəfiqlərinə qarşı düşmənçilik əsasında yaranmışdı |
Paris sülhü |
1856 |
Rusiya-Türkiyə |
Müqaviləyə görə: 1.Rusiya Qara dənizdə hərbi donanmaya,sahillrdə isə qalalavra sahib olmaq hüququndan məhrum edilirdi 2.Bessarabiyanın cənub hissəsi Türkiyəyəy verilməklə Osmanlı imperiyasının ərazi bütövlüyü təmin edilirdi 3.Dunayboyu knyazlıqlara himayəçilik böyük dövlətlərə həvalə olunurdu 4.Rusiya Qarsı Türkiyəyə qaytarırdı,müttəfiqlər isə Sevastopoldan,Yevpatoriyadan və işğal olunmuş digər rus şəhərlərindən imtina edirdilər 5.Dardanel boğazı və Qara dəniz bütün ölkəoərin ticarət gəmiləri üçün açıq elan olunurdu,beləliklə Rusiyanın cənub sərhədləri müdafiəsiz qalırdı |
London konfransı |
1871 |
|
Rusiya yenidən Qara dəniz sahillərində qalalar tikmək və orada hərbi donanma yaratmaq hüququ aldı |
San-Stefano (Yaşılköy) sülhü |
1878 |
Rusiya-Türkiyə |
Müqaviləyə görə: 1.Bolqarıstanın şimal hissəsi müstəqil dövlət elan olundu 2.Çernoqoriyanın və Serbiyanın müstəqilliyi Türkiyə tərəfindən tanındı 3.Rumıniya müstəqil dövlət oldu və Şimali Dobruca ona verildi 4.Qars vilayətini və Bessarabiyanı Rusiya ələ keçirdi |
Berlin konqresi |
1878 |
|
Bu konqresdə San-Stefano sülhünün şərtlərinə yenidən baxıldı: 1.Bolqarıstan üç hissəyə parçalandı,yalnız Şimali Bolqarıstan müstəqil oldu 2.Cənubi Bolqarıstana-Şərqi Rumeliyaya sultanın hakimiyyəti altında muxtariyyət verildi 3.Serbiya,Çernoqoriya və Rumıniya tam müstəqil oldular 4.Qars,Ərdəhan ,Batum Rusiyaya keçdi 5.Makedoniya və Şərqi Bəyazid osmanlılara qaytarıldı 6.Bosniya və Hertseqovinanın idarəsi Avstriyaya həvalə edildi |
«Dostluq və ticarət haqqında müqavilə» |
1856 |
ABŞ-İran |
Bu ,əslində ABŞ-ın böyük üstünlüklərini özündə əks etdirən qeyri-bərabər hüquqlu bir müqavilə idi |
|
1857 4 mart |
İran-İngiltərə |
Müqaviləyə görə: 1.İran Heratdan həmişəlik əl çəkdi 2.Əfqanıstanla ixtilaf baş verərdisə, onda İran məsələni İngiltərənin vasitəçiliyi ilç hçll edəcəyini öhdəsinə götürdü 3.İngiltərə qoşunlarını İrandan çıxarpmağa razılıq verdi |
Pekin müqaviləsi |
1860 |
Çin-İngiltərə, Fransa |
Müqaviləyə görə: 1.Çin İngiltərə və Fransaya hərəsinə 8 milyon təzminat verməli idi 2.Koulun yarımadası İngiltərənin himayəsinə keçdi 3.Tiryəkin açıq satışına icazə verildi 4.Müqavilələrin şərtlərinə görə, avropalılar Çindən öz müstəmləkələrinə və Amerikaya ucuz işçi qüvvəsi aparmaq hüququ qazandılar |
Pekin müqaviləsi |
1860 |
Rusiya-Çin |
Müqaviləyə görə: 1.Ussuri diyarının Rusiya ərazisi olduğu elan edildi 2.Uzaq Şərqdə Rusiya ilə Çin arasında sərhəd qəti müəyyənləşdirildi.Bu sərhəd indiyədək qalmaqdadır |
|
1858 |
İngilis-Çin və Fransız-Çin |
Müqaviləyə görə: 1İngiltərə və Fransa Çində diplomatik nümayəndəliklər saxlamaq, Çin ərazisində bu ölkələrin vətəndaşları sərbəst hərəkət etmək hüququ aldılar 2.Gömrük və tranzit rüsumları azaldıldı 3.Xristian missionerlərə qeyri məhdud fəaliyyət hüququ verildi 4.Çin hökuməti təzminat ödəməli idi |
|
1898 |
Alman-Çin |
Müqaviləyə əsasən almanlar Şandun əyalətində dəmir yolu çəkmək və həm də orada dağ-mədən işləri aparmaq hüququ qazandılar |
Simonoseki müqaviləsi |
1895 |
Çin-Yaponiya |
Müqaviləyə görə: 1.Çin Koreyanın müstəqilliyini tanıdı 2.Tayvan və Lyaodun Yaponiyayaya veoildi 3.Sin böyük məbləğdə təzminat ödəməli idi 4.Yaponiya Çinin ərazisində sənaye müəssisələri tikmək və onları istismar etmək hüququ aldı |
|
1896 |
Rusiya-Çin |
Müqaviləyə əsasən: 1.Tərəflər Şərqi Çin dəmir yolunun çəkilməsi haqqında razılığa gəldilər 2.Port-Artur limanı 25 il müddətinə Rusiyaya icarəyə verildi |
Kanxva müqaviləsi |
1876 |
Yaponiya-Koreya |
Müqaviləyə görə: 1.Koreya müstəqil və suveren dövlət elan edilməsinə baxmayaraq,Koreyada yapon təbəələrinə toxunulmazlıq hüququ verilirdi 2.Pusan, İnçxon və Vonsan limanları yapon tacirləri üçün açıq elan olundu 3.Yaponiya ilə kömrüksüz ticarət qaydası qoyuldu |
Tyantszin sazişi |
1885 |
Yaponiya-Çin |
Yaponiyanın bü sazişi bağlamaqda məqsədi vaxt qazanmaq idi |
Antanta(Səmimi saziş) |
1904 |
İngiltərə-Fransa |
Sazişə görə: 1.Fransa İngiltərənin Misirdə ağalığını tanıyırdı 2.İngiltərə Mərakeşin Fransa tərəfindən ağalığını qəbul edirdi 1907-ci ilin avqustunda Peterburqda İngiltərə ilə Rusiya arasında saziş imzalandı və bununla da «Antanta»nın yaradılması başa çatdırıldı |
Hərbi- dəniz konvensiyası |
1912 iyul |
Fransa-Rusiya |
|
Lozanna sülhü |
1912 18 oktyabr |
Türkiyə-İtaliya |
Trablis və Kirenaika Liviya adı altında İtaliyanın müstəmləkəsinə çevrildi |
London müqaviləsi |
1913 |
Türkiyə- «Balkan ittifaqı» |
Müqaviləyə görə: 1.Osmanlı imperiyası Balkanlarda, Egey dənizində olan torpaqların çoxundan əl çəkmək məcburiyyətində qaldı 2.Albaniya müstəqil knyazlıq elan edildi |
|
1902 |
İngiltərə-Yaponiya |
Bu müqavilə Yaponiyanın Rusiya ilə müharibəyə başlamaq siyasətini sürətləndirdi |
Portsmut sülhü |
1905 avqust |
Rusiya -Yaponiya |
Müqaviləyə görə: 1.Yaponiya Lyaodun yarımadasını icarəyə götürmək hüququ qazandı 2.Saxalinin cənub hissəsi Yaponiyaya verildi |
Mudros sülhü |
1918 30 oktyabr |
Türkiyə-Müttəfiqlər |
Sülhə görə: 1.Türkiyə boğazları açaraq müttəfiqləçrin hərbi qüvvələrinin Qara dənizə daxil olmasına icazə verməli idi (I maddə) 2.Türkiyə bütün hərbi donanmasını, gəmi təmiri zhavodlarını, hərbi sursat və hərbi ləvazimatı müttəfiqlərin sərəncamına verməli idi (VI_IX maddə) 3.Türkiyə öz ordusunu Cənubi Qafqazdanq çıxarmalı və bura müttəfiqlərin qoşunları daxil olmalı idi(XI maddə) 4.Bakı və Batum müttəfiqlər tərəfindən işğal edilməli idi Türk qoşunları bir həftə ərzində Bakını tərk etməli idi (XIV maddə). |
|
1915 |
Rusiya-İngiltərə |
1907-ci il müqaviləsi yenidən nəzərdən keçirildi və yeni müqaviləyə əsasən Yəzd və İsfahanı çıxmaq şərtilə,1907-ci ildə bitərəf zona kimi tanınan ərazilər də ingilislərin nüfuz dairəsinə daxil edildi |
|
1918 11 noyabr |
Almaniya ilə onun rəqibləri |
Fransız marşalı Foşun Kompyen meşəsindəki vaqon-qərargahında barışıq sazişi imzalandı, saat 11-də bütün cəbhələrdə döyüş əməliyyatları dayandırıldı.Birinci Dünya müharibəsi qurtardı |
Rəylərin sayı:.