|
Müqavilənin adı |
İmzalandığı tarix |
Müqaviləni imzalayan tərəflər |
Müqavilənin şərtləri |
1. |
Nizbin sülhü |
298 |
Sasani-Roma |
Sasanilərlə Roma arasında əldə edilmiş bu sülhə görə Kolxida və İberiya Romanın təsiri altına düşdü |
2. |
|
484 |
Ağ hun-Sasani |
Ağ hunlarla Sasanilər arasında baş vermiş axırıncı döyüşlərin birində Sasani şahı Firuz 7 oğlu ilə birlikdə öldürüldü.Sasanilər çox itki verdilər və Ağsuvarın irəli sürdüyü ağır şərtləri qəbul edib sülh bağladılar.Sülhün şərtlərinə görə Mərv və Soqd əyalətləri Ağ hünlara verildi.İranın üzərinə ağır vergilər qoyüldu |
3. |
Nvarsak sülhü |
485 |
Sasani-Cənubi Qafqaz dövlətləri |
481-484-cü illərdə Cənubi Qafqaz xalqlarının Sasanilərə qarşı üsyanından sonra yeni şahənşah Balaş müəyyən güzəştlrə gedərək Cənubi Qafqaz dövlətləri ilə sülh müqaviləsi imzalamağa məcbur oldu.Bu müqaviləyə görə : 1.Cənubi Qafqaz özünüidarə hüququnu saxladı. 2.Əyanların və xristian ruhanilərin imtiyazları toxunulmpz elan edildi. 3.Albaniyada yerli hökmdar hakimiyyəti bərpa olundu. |
4. |
|
592 |
Bizans-Sasani |
Bu sülhə görə Azərbaycan torpaqları və Kartli Sasani hakimiyyətinə verildi.Gürcüstanın bir hissəsi (Lazika) Bizansa çatdı.Bu müqavilənin Azərbaycan üçün əhəmiyyəti ondan ibarət idi ki, türk etnoslarının məskunlaşdıqları torpaqlar Atropatena və Albaniya hüdudlarında geri qaytarıldı |
5. |
|
447 |
Bizans –Qərbi Hun |
Bu müqaviləyə görə imperator hərbi təzminat kimi birdəfəlik 6 min, ildə isə 2 min librə qızıl ödəməyi,Dunay çayının cənub sahillərini hunlara verməyi öhdəsinə götürdü.Onlar başqa şəhərlərlə bərabər )Konstans müqaviləsinin bəzi şərtləri buraya əlavə edildi) hunların tabeliyində olan tayfalar arasında pozuculuq işləri aparmağa da söz verdilər |
6 |
Konstans müqaviləsi |
|
Bizans-Qərbi Hun |
Sülhün şərtlərinə görə: 1.Bizans dövləti hunlara tabe olan xalqlarla heç bir əlaqə saxlamamalı , olnlarla ittifaqa girməməli idilər 2.Hunlardan qaçıb Bizansda gizlənən adamlavr geri qaytarılmalı , yaxud onların hər biri üçün 8 qızıl pul verilməli idi 3.Hər iki ölkə müəyyən olunmuş sərhəd zonalarında bərabər hüquqda ticarət edə bilərdi 4.Bizans hunlara 700 librə qızıl verməli idi |
7. |
|
571 |
Sasani- Göy-türk |
Müqaviləyə əsasən Soqdiana türk dövlətinə birləşdirildi |
8 |
|
558 |
İran-Avar |
Müqaviləyə görə avarlar Qafqazdan köçərək Şərqi Avropaya gəldilər.Bununla İran Bizans üçün böyük təhlükə törətdi.558-ci ildə bağlanan fars-avar ittifaqı 628-ci ilədək davam etmişdir |
9 |
|
681 |
Bulqar türk dövləti-Bizans |
Müqaviləyə əsasən Bizans əslində , Bulqar türk dövlətinin müstəqilliyini tanıdı və ona xərac verməli oldu |
10 |
|
996 |
Qaraxanlı-Samani |
Müqaviləyə əsasən Samanilərin Zərəfşan çayından şimalda yerləşən bütün torpqları əlindən çıxdı |
11 |
Verden müqaviləsi |
843 |
Böyük Karlın üç nəvəsi |
Daz Karl, almaniyalı Lüdoviq və Lotar Frank imperiyasını üç hissəyə bölmək haqqında müqavilə bağladılar.Müqaviləyə əsasən: 1.İmperiyanın Şelda, Maas və Reyn çaylarından şərqdəki ərazisi Qərbi Frank krallığı adı altında Daz Karla verildi 2.Şərqi Frank krallığına imperiyanın Alp dağlarından şimaldakı vəReyn çayından şərqdəki torpaqları daxil edildi.Bu krallıq Almaniyalı Lüdoviqə çatdı 3.Lotar isə imperator ləqəbini saxlamaqla Reynboyu torpaqlara –Qərbi və Şərqi Frank krallıqları arasındakı əraziyə, həmçinin İtaliyaya yiyələndi Bu bölünmə nəticəsində sonralar imperiyanın ərazisində üç böyük krallıq –Fransa, Almaniya və İtaliya dövlətləri yarandı |
Rəylərin sayı:.