[/b]
Səlibçilərin Şərqə işğalçı yürüşləri
1095-ci ildə Fransanın Klermon şəhəri yaxınlığındakı düzdə xalq qarşısında nitq söyləyən Roma papası II Urban Şərq ölkələrinə yürüş edib, «İsanın qəbrini kafirlərin (yəni müsəlmanların) əlindən xilas etməyə» çağırdı. Çoxları elə oradaca dərhal «Müqəddəs torpağa» getməyə hazır olduqlarını nümayiş etdirmək üçün paltarlana qırmızı parçadan xaç tikdikləri üçün Şərqə yürüşlərin iştirakçılarını səlibçilər, həmin yürüşləri isə səlib yürüşləri adlandırmağa başladılar.
Feodal müharibələri və təbii fəlakətlərlə dolu olan XI əsrin sonu xüsusilə ağır keçdi. Avropa aclıq, qıtlıq illəri, mal-qara tələfatı, kütləvi yoluxucu xəstəliklər dövrü keçirmişdi. Kəndillər öz ağalarının əlindən yaxa qurtarmaq üçün çıxış yolunu Şərqdə yürüşdə görürdülər. Feodallar gəlirlərini artırmaq üçün yeni torpaqlar və asılı kəndlilər ələ keimək istəyirdilər. Ruhanilər də Şərqdə yeni torpaq ülkləri ələ keçirmək arzusunda idilər. Roma papası şərq ölkələrini asılı hala salmaq yolu ilə hakimiyyətini daha da gücləndirmək və gəlirini artırmaq planlarına malik idi. Qərb feodalları və ruhaniləri ümid edirdilər ki, Səlcuq imperatorluğu ayrı-ayrı hissələrə parçalandığından Şərq ölkələrini ələ keçirmək asan olacaqdır. İlk səlib yüruşunə 1096-cı ilin yazında Qərbi Avropa ölkələrinin kəndliləri başladılar. Onlar səlcuqlar tərəfindən darmadağın edildilər. 1096-cı ilin payızında cəngavər dəstələri iri feodalların başçığı ilə Fransadan, Almaniyadan, İtaliyadan müxtəlif yolarla Şərqə doğru hərəkətə başladılar. Onlar yol boyu şəhərləri tutub əhalini talan və qarət edə edə Qüdsə yaxınlaşdılar. 1099-cu ildə şiddətli hücumdan sonra cəngavərlər Qüdsə soxuldular. Onlar şəhərin müsəlman əhalisinə qarşı dəhşətli qırğın törətdilər. Suriya və Fələstinin Aralıq dənizi sahillərindəki torpaqlarında-sahil boyunca ensiz bir zolaqda səlibçilər öz dövlətlərini yaratdılar. Bu dövlətlərdən başlıcası Qüds krallığı hesab olunurdu.
Səlibçi dövlətləri öz aralarında düşmənçilik edirdilər. Şərqdən və Cənubdan isə onları müsəlman bəylikləri sıxışdırırdı. Qərb feodalları onlara qarşı mübarizə məqsədi ilə 1147-ci ildə ikinci səlbi yürüşünə başladılar. Lakin bu yürüş məğlubiyyətlə sona yetdi. Çox keçmədi ki, Misir hökmdarı qüvvətli dövlət yaratmış Səlahəddin Əyyubi. səlibçi qoşunlarını darmadağın edərək Qüdsdən qovdu.
Səlib yürüşlərinin nəticələri. Səlib yürüşlərinin Avorpa üçün bir sıra nəticələri: Aralıq dənizində ticarət daha da canlandı; ticarətdə birincilik Şimali İtaliya şəhərlərinin əlinə keçdi; 1204-cü ildəki məğlubiyyətdən sonra Bizans artıq Venesiya və Genuya ilə rəqabət apara bilmədi; İtaliya tacirlərinin Suriya, Fələstin, Krım və Qafqazda ticarət məskənləri yarandı; Şərq ölkələri ilə yaxınlıq sayəsində avropalılar yeni kənd təsərrüfatı bitkiləri ilə tanış oldular; Avropada çəltik, qarabaşaq, limon, ərik, qarpız becərməyə başladılar; avropalıların işlətdikləri qida məhsulları sırasına şəkər də daxil oldu; avropalılar yel dəyirmanlarından istifadəni də Şərqdən götürdülər; onlar ipək parça toxumağı və güzgü istehsalını, metalı daha yaxşı emal etməyi öyrəndilər; avropalılar kağız, barıt, kompas ilə də tanış oldular; avropalılar yeməkdən əvvəl əllərini yumağı, isti hamada çimməyə, tuman-köynəklərini və üst paltarlarını dəyişməyə başladılar; Avropa feodalları yaraşıqlı paltalar geyməyə, zərif boşqabarda xörək yeməyə, bahalı silahlar gəzdirməyə başladılar. Bütün bu şeyləri almaq üçün pul əldə etməkdən ötrü onlar asılı kəndlilərin istismarını gücləndirdilər.
Rəylərin sayı:.